معاملات آپشن چیست؟ – آموزش Options در ارزهای دیجیتال

در سال گذشته، آپشن‌های رمزارزی به‌تدریج به ابزاری رایج‌تر در بازار تبدیل شده‌اند. در حالی‌که پیش‌تر این ابزار عمدتاً توسط معامله‌گران حرفه‌ای استفاده می‌شد، اکنون بسیاری از معامله‌گران خرد نیز به آزمایش و استفاده از آن روی آورده‌اند؛ موضوعی که باعث افزایش محبوبیت معاملات آپشن در بازار کریپتو شده است.

دنیای معاملات آپشن گستره‌ای وسیع و پیچیده دارد؛ به‌قدری که پرداختن به تمامی ابعاد آن در قالب یک مقاله یا پست امکان‌پذیر نیست. این حوزه سرشار از محاسبات ریاضی ، استراتژی‌های متنوع و جزئیات فنی فراوان است که هر یک می‌تواند ساعتها مطالعه و تحلیل را بطلبد.

با این حال، در این مطلب تلاش کرده‌ایم بخشی کاربردی و مفید از مباحث آپشن را ارائه کنیم تا مسیر آشنایی شما با این ابزار جذاب و درک بهتر مفاهیم آن هموارتر شود.

آموزش و درک معاملات Options

آپشن‌ها ابزارهای مالی پیچیده‌ای هستند که به معامله‌گران امکان می‌دهند روی قیمت یک دارایی در آینده سفته‌بازی کنند. در واقع، معامله‌گران از این ابزار برای پیش‌بینی قیمت یک دارایی در یک تاریخ مشخص — مثلاً پایان هفته آینده — استفاده می‌کنند.

آپشن به دارنده آن حق خرید یا فروش دارایی پایه را در یک قیمت از پیش تعیین‌شده و در تاریخ سررسید (یا پیش از آن) می‌دهد؛ با این حال، دارنده هیچ‌گاه ملزم به خرید یا فروش دارایی نیست. قیمت از پیش تعیین‌شده، قیمت اعمال (Strike Price) نام دارد و مبلغی که برای خرید قرارداد آپشن پرداخت می‌شود، پریمیوم آپشن (Option Premium) نامیده می‌شود.

در حال حاضر، پرطرفدارترین دارایی‌ها در بازار آپشن‌های رمزارزی، بیت‌کوین و اتریوم هستند. با این حال، بازار آپشن‌های آلت‌کوین نیز در حال گسترش است. برخی معامله‌گران از این آپشن‌ها برای پیش‌بینی جهت حرکت یا نوسانات دارایی استفاده می‌کنند، در حالی که گروهی دیگر آن را به‌عنوان ابزاری برای پوشش ریسک (Hedging) به کار می‌گیرند. برخلاف بسیاری از ابزارهای معاملاتی دیگر، آپشن‌ها حتی در شرایطی که بازار نوسانات شدیدی ندارد، می‌توانند فرصت‌های معاملاتی مناسبی فراهم کنند.

حال که با ماهیت آپشن‌ها و تفاوت آن‌ها با سایر ابزارهای مالی آشنا شدیم، در ادامه به بررسی دو نوع اصلی آپشن یعنی آپشن خرید (Call Options) و آپشن فروش (Put Options) می‌پردازیم.

کال آپشن (Call Option) چیست؟

کال آپشن به دارنده آن حق می‌دهد که دارایی پایه را در قیمت اعمال (Strike Price) و در تاریخ سررسید (یا پیش از آن) خریداری کند؛ بدون توجه به اینکه در بازار چه اتفاقی رخ دهد.

معامله‌گران زمانی اقدام به خرید کال آپشن می‌کنند که معتقد باشند قیمت بازار در زمان یا پیش از سررسید از قیمت اعمال فراتر خواهد رفت. در این حالت، ارزش آپشن افزایش یافته و سود مناسبی ایجاد می‌شود. هرچه فاصله قیمت بازار از قیمت اعمال بیشتر باشد، ارزش آپشن نیز بالاتر می‌رود.

مثال:
فرض کنید رضا یک آپشن خرید اتریوم با قیمت اعمال ۱,۷۰۰ دلار برای هفته آینده خریداری می‌کند و برای این قرارداد ۳۰ دلار پریمیوم می‌پردازد. به بیان ساده، او ۳۰ دلار پرداخت می‌کند تا حق خرید اتریوم به قیمت ۱,۷۰۰ دلار در هفته آینده را داشته باشد.

اگر قیمت اتریوم تا پیش از هفته آینده به ۱,۸۰۰ دلار برسد، رضا می‌تواند پیش از سررسید موقعیت خود را ببندد. در این حالت، ارزش قرارداد دست‌کم ۱۰۰ دلار خواهد بود؛ یعنی ۷۰ دلار بیشتر از مبلغی که پرداخت کرده است. در بسیاری از موارد، ارزش قرارداد حتی بیشتر هم می‌شود، چراکه معامله‌گران دیگر احتمال افزایش بیشتر قیمت را می‌دهند و همین امر باعث رشد قیمت آپشن‌ها می‌شود.

اما اگر قیمت برخلاف پیش‌بینی حرکت کند، آپشن بدون ارزش منقضی می‌شود و رضا تنها ۳۰ دلار پریمیوم پرداختی را از دست خواهد داد. به‌عبارت دیگر، در خرید آپشن‌ها زیان به مبلغ پریمیوم محدود است، در حالی که پتانسیل سود می‌تواند نامحدود باشد.

همان‌طور که مشاهده می‌کنید، نسبت ریسک به بازده در خرید آپشن‌ها می‌تواند این ابزار را به استراتژی مالی جذابی تبدیل کند. البته استراتژی‌های متنوعی برای فروش آپشن‌ها نیز وجود دارد که می‌توانند بسیار سودآور باشند، اما این روش‌ها معمولاً برای معامله‌گران حرفه‌ای‌تر مناسب‌تر است.

علاوه بر خرید کال، معامله‌گران می‌توانند پیش از رسیدن قیمت به سطح اعمال، اقدام به فروش کال آپشن نیز کنند؛ مشروط بر اینکه معتقد باشند قیمت دارایی پایه حرکت شدیدی نخواهد داشت. در این حالت، معامله‌گر پریمیوم آپشن را دریافت کرده و تا زمانی که قیمت تا سررسید بالاتر از سطح اعمال نرود، سود کسب خواهد کرد.

پوت آپشن (Put Option) چیست؟

پوت آپشن به دارنده آن حق می‌دهد که دارایی پایه را در قیمت اعمال (Strike Price) و در تاریخ سررسید (یا پیش از آن) به فروش برساند؛ بدون توجه به اینکه در بازار چه رخ دهد.

معامله‌گران زمانی اقدام به خرید پوت آپشن می‌کنند که معتقد باشند قیمت بازار در زمان یا پیش از سررسید پایین‌تر از قیمت اعمال خواهد بود. در این شرایط، ارزش آپشن افزایش یافته و سود قابل توجهی ایجاد می‌شود. هرچه قیمت بازار بیشتر از سطح اعمال فاصله بگیرد و کاهش یابد، ارزش آپشن بیشتر خواهد شد.

مثال:

فرد یک آپشن فروش اتریوم با قیمت اعمال ۱,۶۰۰ دلار برای هفته آینده خریداری می‌کند و بابت آن ۱۱۰ دلار پریمیوم می‌پردازد. به زبان ساده، او ۱۱۰ دلار پرداخت می‌کند تا حق فروش اتریوم به قیمت ۱,۶۰۰ دلار در هفته آینده را داشته باشد.

اگر قیمت اتریوم تا پیش از هفته آینده به ۱,۴۰۰ دلار سقوط کند، فرد می‌تواند زودتر موقعیت خود را ببندد. در این حالت، ارزش قرارداد دست‌کم ۲۰۰ دلار خواهد بود؛ یعنی ۹۰ دلار بیشتر از مبلغی که پرداخت کرده است.

همانند کال آپشن، در خرید پوت آپشن نیز بیشترین زیان تنها به اندازه پریمیوم پرداختی محدود می‌شود، در حالی که پتانسیل سود می‌تواند بسیار بالا باشد.

بسیاری از معامله‌گران از آپشن فروش برای پوشش ریسک (Hedging) استفاده می‌کنند. برای مثال، اگر مقدار زیادی بیت‌کوین در اختیار دارید و انتظار افت قیمت در هفته آینده را دارید، می‌توانید یک پوت آپشن خریداری کنید. در این حالت، با وجود پرداخت پریمیوم، زیان ناشی از افت قیمت در سبد نقدی شما جبران خواهد شد.

همچنین، مانند آپشن خرید، معامله‌گران می‌توانند اقدام به فروش آپشن فروش نیز کنند؛ در صورتی که پیش‌بینی کنند قیمت بازار بالاتر از قیمت اعمال باقی خواهد ماند. تا زمانی که قیمت بالای سطح اعمال باشد، فروشنده می‌تواند پریمیوم دریافت‌شده را نزد خود نگه دارد.

اگرچه تاکنون با اصول اولیه خرید و فروش آپشن‌ها آشنا شدیم، باید بدانیم که قیمت آپشن‌ها دقیقاً مطابق با تغییرات قیمت دارایی پایه حرکت نمی‌کند. برای نمونه، قیمت نقدی بیت‌کوین و آپشن‌های آن معمولاً همبستگی یک‌به‌یک ندارند.

دلیل این موضوع، وجود پارامترهایی به نام «یونانی‌ها» (Option Greeks) است که رفتار آپشن‌ها را توضیح می‌دهند:

• دلتا (Δ): میزان تغییر ارزش آپشن نسبت به تغییرات قیمت دارایی پایه. برای مثال، اگر یک آپشن بیت‌کوین دلتا ۰.۷۳ داشته باشد، با هر ۱٪ تغییر در قیمت بیت‌کوین، ارزش آپشن ۰.۷۳٪ تغییر می‌کند. دلتا به معامله‌گر کمک می‌کند تا درک بهتری از رفتار آپشن در شرایط نوسانی داشته باشد.
• تتا (θ): نرخ کاهش ارزش آپشن به‌مرور زمان، به‌ویژه نزدیک به تاریخ سررسید. هرچه به زمان انقضا نزدیک‌تر شویم، فرصت کمتری برای کسب سود وجود دارد و در نتیجه ارزش آپشن به‌تدریج کاهش می‌یابد.

معامله‌گران از این شاخص‌ها به‌عنوان ابزار تحلیلی استفاده می‌کنند تا تصمیمات دقیق‌تری در معاملات بگیرند.

جمع‌بندی

کاملاً قابل درک است اگر پس از مطالعه این مطلب احساس کنید حجم اطلاعات زیاد و کمی گیج‌کننده بوده است. معاملات آپشن واقعاً پیچیده‌تر از معاملات فیوچرز هستند، اما در عوض فرصت‌هایی را فراهم می‌کنند که در سایر بخش‌های بازار وجود ندارد. یادگیری آپشن زمان می‌برد و نیازمند تجربه است تا بتوانید از آن به نفع خود استفاده کنید.

به طور خلاصه، آپشن‌ها ابزاری هستند که می‌توان از آن‌ها برای شرط‌بندی روی جهت حرکت قیمت، کاهش ریسک پرتفوی و حتی کسب سود از بازارهای خنثی (بدون نوسان شدید) استفاده کرد.

واژه نامه از اصطلاحات بازار آپشن:

• آپشن خرید (Call Option): حقی که به دارنده داده می‌شود تا دارایی پایه را در یک قیمت از پیش تعیین‌شده و تا تاریخ سررسید (یا پیش از آن) خریداری کند.
• آپشن فروش (Put Option): حقی که به دارنده داده می‌شود تا دارایی پایه را در یک قیمت از پیش تعیین‌شده و تا تاریخ سررسید (یا پیش از آن) بفروشد.
• پریمیوم آپشن (Option Premium): بهایی که برای خرید یک آپشن پرداخت می‌شود یا ارزش فعلی آن آپشن.
• دلتا (Delta): نرخ تغییر ارزش آپشن نسبت به تغییر قیمت دارایی پایه.
• تتا (Theta): نرخ کاهش ارزش یا پریمیوم آپشن به مرور زمان، مخصوصاً نزدیک به تاریخ سررسید.
• گاما (Gamma): نرخ تغییر دلتا نسبت به تغییرات قیمت دارایی پایه.
• این‌دِمانی (In the Money): حالتی که قیمت دارایی پایه بالاتر از قیمت اعمال در آپشن خرید یا پایین‌تر از قیمت اعمال در آپشن فروش باشد.
• اَت‌دِمانی (At the Money): حالتی که قیمت دارایی پایه دقیقاً برابر با قیمت اعمال آپشن باشد.
• اوت‌دِمانی (Out of the Money): حالتی که قیمت دارایی پایه پایین‌تر از قیمت اعمال در آپشن خرید یا بالاتر از قیمت اعمال در آپشن فروش باشد.

این اصطلاحات پایه‌ای، ابزار مناسبی هستند تا درک بهتری از نحوه عملکرد آپشن‌ها و تصمیم‌گیری در معاملات به دست آورید.

راستی! برای دریافت مطالب جدید در کانال تلگرام یا پیج اینستاگرام سورس باران عضو شوید.