آموزش شاخص نسبت پوت به کال – Open Interest Put/Call Ratio

نسبت اختیار فروش به خرید (Put-Call Ratio) شاخصی است برای سنجش تمایلات بازار که نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران به‌طور کلی بیشتر بر کاهش قیمت‌ها شرط‌بندی می‌کنند یا بر افزایش آن‌ها.

این نسبت به‌عنوان یکی از ابزارهای مهم برای تحلیل احساسات بازار شناخته می‌شود، هرچند در مقایسه با شاخص‌های مشهورتر مانند شاخص نوسان بازار شیکاگو (VIX)، کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

به‌طور خلاصه، این شاخص به تحلیل‌گران کمک می‌کند تا تشخیص دهند که فضای کلی بازار بیشتر حالت بدبینانه دارد یا خوش‌بینانه، و از آن می‌توان به‌عنوان ابزاری مکمل در کنار سایر داده‌های تحلیلی استفاده کرد.

«اختیار فروش» (Put) به دارنده آن اجازه می‌دهد یک دارایی را با قیمتی مشخص به فروش برساند، در حالی که «اختیار خرید» (Call) به معنای حق خرید همان دارایی با قیمتی از پیش تعیین‌شده است.

این شاخص پرکاربرد، حجم معاملات اختیار فروش (که به معنای پیش‌بینی کاهش قیمت‌هاست) را با حجم معاملات اختیار خرید (که به معنای انتظار برای رشد قیمت‌هاست) مقایسه می‌کند. بنابراین، افزایش قابل‌توجه معاملات اختیار فروش نسبت به اختیار خرید می‌تواند نشانه‌ای از بدبینی گسترده در میان سرمایه‌گذاران باشد.

اگر نمیدانید اُپن اینترست(Open Interest) چیست، کلیک کنید.

درک نسبت اختیار فروش به خرید (Put-Call Ratio)

وقتی معامله‌گران به‌طور قابل‌توجهی بیشتر اقدام به خرید اختیار فروش می‌کنند تا اختیار خرید، این موضوع نشان‌دهنده افزایش احساسات منفی و بدبینی نسبت به آینده بازار است. برعکس، خرید بیشتر اختیار خرید نسبت به اختیار فروش، بیانگر خوش‌بینی نسبت به روند بازار است.

نکته مهم این است که نسبت اختیار فروش به خرید نباید با مفهوم «برابری اختیار معامله» (Put-Call Parity) اشتباه گرفته شود. برابری اختیار معامله، رابطه‌ای نظری میان قیمت اختیار خرید و فروش است، در حالی‌که نسبت اختیار فروش به خرید بر اساس حجم واقعی معاملات عمل می‌کند و بینشی کاربردی در مورد دیدگاه فعلی معامله‌گران نسبت به بازار ارائه می‌دهد؛ اینکه آیا نگاه کلی آن‌ها صعودی است یا نزولی.

نکته: می‌توان اختیار فروش را مانند نوعی بیمه در برابر کاهش قیمت‌ها در نظر گرفت، در حالی‌که اختیار خرید شبیه به بلیتی است برای کسب سود از افزایش قیمت‌ها.

نسبت یک به یک در اختیار فروش به خرید (یعنی عدد 1.0) نشان می‌دهد که تعداد خریداران اختیار فروش با خریداران اختیار خرید برابر است. با این حال، این نسبت لزوماً به‌عنوان نشانه‌ای از تعادل در احساسات بازار در نظر گرفته نمی‌شود؛ زیرا به‌طور معمول، تعداد خریداران اختیار خرید بیشتر از خریداران اختیار فروش است.

در تفسیر این نسبت، دو اصل کلی وجود دارد:

• افزایش نسبت اختیار فروش به خرید، یا نسبت بالاتر از 0.7، نشان‌دهنده این است که معامله‌گران سهام بیشتر به خرید اختیار فروش روی آورده‌اند. این موضوع معمولاً حاکی از افزایش نگرش نزولی در بازار است. در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاران یا انتظار کاهش قیمت‌ها را دارند یا برای محافظت از سبد سرمایه‌گذاری خود در برابر افت احتمالی، اقدام به خرید اختیار فروش می‌کنند.
• کاهش نسبت به زیر 0.7 و نزدیک شدن آن به حدود 0.5، معمولاً به‌عنوان نشانه‌ای از خوش‌بینی در بازار تفسیر می‌شود. این بدان معناست که تعداد بیشتری از سرمایه‌گذاران به خرید اختیار خرید روی آورده‌اند.

نکته: نسبت اختیار فروش به خرید را می‌توان نوعی «شاخص ترس بازار» در نظر گرفت. زمانی که این نسبت به‌طور ناگهانی افزایش می‌یابد، نشان‌دهنده آن است که سرمایه‌گذاران نگران شده‌اند و برای محافظت از دارایی‌های خود به دنبال ابزارهای پوشش ریسک هستند.

محاسبه نسبت پوت به کال (Put-Call Ratio)

نسبت اختیار فروش به خرید از طریق تقسیم تعداد قراردادهای اختیار فروش معامله‌شده بر تعداد قراردادهای اختیار خرید معامله‌شده به‌دست می‌آید. این نسبت را می‌توان برای یک سهم خاص، یک شاخص یا حتی کل بازار محاسبه کرد:

• نسبت اختیار فروش به خرید = تعداد معاملات اختیار فروش / تعداد معاملات اختیار خرید

برای مثال، اگر در یک روز معاملاتی، ۱٬۰۰۰ قرارداد اختیار فروش و ۵۰۰ قرارداد اختیار خرید معامله شود، نسبت برابر با ۲.۰ خواهد بود (۱٬۰۰۰ ÷ ۵۰۰). چنین عددی حاکی از احساسات نزولی قابل‌توجه در بازار است.

با این حال، تفسیر این نسبت نیازمند درک شرایط بازار و زمینه‌ی تحلیل است؛ چراکه مفهوم “بالا” یا “پایین” بودن این نسبت، بسته به وضعیت کلی بازار و نوع دارایی متفاوت خواهد بود.

بهترین استراتژی های آپشن

در اغلب موارد، این نسبت بر اساس حجم معاملات روزانه (تعداد قراردادهای معامله‌شده) محاسبه می‌شود. با این حال، می‌توان آن را بر پایه «باز بودن موقعیت‌ها» (Open Interest) نیز بررسی کرد؛ یعنی مقایسه تعداد قراردادهای باز اختیار فروش در برابر قراردادهای باز اختیار خرید، یا تغییرات آن‌ها در طول زمان.

نکته: معامله‌گران حرفه‌ای معمولاً به روند تغییرات نسبت اختیار فروش به خرید توجه می‌کنند، نه صرفاً به عدد آن در یک مقطع خاص. افزایش یا کاهش پیوسته این نسبت می‌تواند نشانه‌ای از تغییرات مهم و قریب‌الوقوع در جهت حرکت بازار باشد.

دسترسی به داده‌های نسبت اختیار فروش به خرید برای ارزهای دیجیتال

برای بازار ارزهای دیجیتال میتوانید به سایت لویتس مراجعه کرده سربرگ Optoins سپس بخش Volume & OI شاخص مورد نظر نمایش داده خواهد شد. برای دیدن این شاخص و شاخص های بیشتر نیاز به Sign Up دارد.

تفسیر نسبت اختیار فروش به خرید

نسبت اختیار فروش به خرید اغلب به‌عنوان یک شاخص «مخالف‌نگر» (Contrarian Indicator) در نظر گرفته می‌شود؛ به این معنا که مقادیر بسیار بالا یا پایین ممکن است نشانه‌ای از بازگشت احتمالی روند بازار باشد. با این حال، تفسیر صحیح این نسبت کاملاً به استراتژی معاملاتی و دیدگاه فرد نسبت به بازار بستگی دارد.

در عمل، سرمایه‌گذاران معمولاً مقدار فعلی نسبت را با میانگین آن در یک بازه زمانی مشخص مقایسه می‌کنند تا احساسات اخیر بازار را ارزیابی کنند. به‌عنوان نمونه، اگر این نسبت برای مدتی در محدوده‌ای ثابت نوسان داشته باشد و ناگهان افزایش یابد، ممکن است این تغییر به‌عنوان نشانه‌ای از افزایش ناگهانی احساسات نزولی تفسیر شود و واکنش معامله‌گران را برانگیزد.

آموزش بیمه کردن در آپشن

نکته: یکی از اشتباهات رایج، تفسیر نسبت‌های افراطی اختیار فروش به خرید به‌صورت مجزا و بدون در نظر گرفتن شرایط کلی بازار است. همواره لازم است این شاخص را در کنار سایر داده‌های تحلیلی بررسی کرده و از تحلیل‌های چندبعدی برای تصمیم‌گیری استفاده کنید.

معامله‌گران مبتنی بر مومنتوم (Momentum Traders)

معامله‌گران مومنتوم از نسبت اختیار فروش به خرید به‌عنوان ابزاری برای شناسایی و دنبال‌کردن روندهای موجود در بازار استفاده می‌کنند. این گروه معمولاً این شاخص را همراه با سایر اندیکاتورها یا الگوهای قیمتی به کار می‌گیرند تا تحلیل دقیق‌تری از روند به‌دست آورند.

برای مثال، افزایش نسبت اختیار فروش به خرید ممکن است به‌عنوان تأییدی بر تداوم روند نزولی تلقی شود و احتمال افت بیشتر قیمت‌ها را نشان دهد. در مقابل، کاهش این نسبت می‌تواند نشانه‌ای از ادامه روند صعودی و احتمال رشد بیشتر بازار باشد.

معامله‌گران مومنتوم معمولاً از این نسبت در کنار ابزارهای تحلیل تکنیکال دیگر استفاده می‌کنند تا قدرت روند را ارزیابی کرده و نقاط ورود یا خروج مناسب را شناسایی کنند.

عدد مرجع ۰.۷۰:

• نسبت ۰٫۷۰ معمولاً به‌عنوان سطح میانگین در نظر گرفته می‌شود و مبنای مناسبی برای ارزیابی احساسات بازار به شمار می‌آید. این سطح نشان‌دهنده تعادلی منطقی میان پوشش ریسک (Hedging) و تمایل به صعود بازار است.

معامله‌گران خلاف‌نگر (Contrarian Traders)

معامله‌گران خلاف‌نگر به دنبال شناسایی مقادیر افراطی در نسبت اختیار فروش به خرید هستند تا نقاط احتمالی چرخش بازار را بیابند؛ جایی که معامله‌گران بیش از حد خوش‌بین یا بدبین شده‌اند.

برای نمونه، نسبت بسیار بالا (مثلاً بالاتر از ۱٫۵) ممکن است نشانه‌ای از بدبینی شدید و شرایط فروش افراطی در بازار باشد که می‌تواند منجر به بازگشت صعودی شود. برعکس، نسبت بسیار پایین (مثلاً کمتر از ۰٫۲۰) می‌تواند نشان‌دهنده خوش‌بینی بیش از حد و شرایط خرید افراطی باشد که احتمال بازگشت نزولی را افزایش می‌دهد.

در واقع، معامله‌گران خلاف‌نگر زمانی وارد بازار می‌شوند که احساسات عمومی به یکی از دو سر طیف نزدیک شده باشد و بازار در آستانه یک چرخش قرار گرفته باشد.

نسبت اختیار خرید به فروش (Put-Call Ratio) در اوج تاریخی

همانند دیگر شاخص‌های بازار، زمانی که نسبت اختیار خرید به فروش (PCR) در معاملات درون‌روزی به چنین سطوح بالایی می‌رسد، می‌تواند نشانه‌ای از هیجان بیش از حد سرمایه‌گذاران و آمادگی بازار برای یک بازگشت باشد. با این حال، همان‌طور که در نمونه‌های اخیر مشاهده شد، همیشه این احتمال وجود دارد که احساسات حاکم بر بازار درست از آب درآید.

معامله‌گران خلاف‌گرا (Contrarian Traders) بر این باورند که زمانی‌ که احساسات بازار به سطوحی افراطی می‌رسد، این موضوع نشان می‌دهد که اکثر فعالان بازار پیش‌تر در یک جهت خاص موقعیت گرفته‌اند و در نتیجه فضای محدودی برای ادامه حرکت در همان مسیر باقی مانده است.

با این حال، هرچند نسبت اختیار خرید به فروش (Put-Call Ratio) می‌تواند دیدگاه‌های ارزشمندی در اختیار تحلیلگران قرار دهد، اما استفاده از آن به‌صورت مستقل توصیه نمی‌شود. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای معمولاً این شاخص را در کنار سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی به کار می‌گیرند تا تصمیمات دقیق‌تر و آگاهانه‌تری اتخاذ کنند.

نکته: هیچ نسبت یا شاخص واحدی نمی‌تواند به‌طور قطعی نشان دهد که بازار به سقف یا کف خود رسیده است. حتی سطوحی از نسبت اختیار خرید به فروش (Put-Call Ratio) که به‌عنوان شرایط افراطی در نظر گرفته می‌شوند، ثابت و تغییرناپذیر نیستند و در گذر زمان و با توجه به شرایط مختلف بازار دچار نوسان می‌شوند.

نکات تکمیلی

نسبت اختیار خرید به فروش (Put-Call Ratio) می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا پیش از تغییر روند، درک بهتری از احساسات بازار داشته باشند. با این حال، توجه به عوامل دیگری که در بازار اختیار معامله (Options Market) نقش دارند و می‌توانند بر تفسیر این شاخص اثر بگذارند نیز اهمیت دارد:

• بازه زمانی: نسبت اختیار خرید به فروش را می‌توان در دوره‌های مختلفی مانند روزانه، هفتگی یا ماهانه محاسبه کرد. بازه‌های زمانی طولانی‌تر معمولاً دیدگاه گسترده‌تری از احساسات بازار ارائه می‌دهند. بسیاری از معامله‌گران برای دستیابی به تصویر جامع‌تر، چند بازه زمانی را همزمان بررسی می‌کنند. به‌عنوان نمونه، مقایسه نسبت روزانه با میانگین هفتگی یا ماهانه می‌تواند انحراف‌های قابل توجه از الگوهای معمول را آشکار کند.
• نوسان‌پذیری (Volatility): در دوره‌هایی که بازار با نوسانات شدید همراه است، نسبت اختیار خرید به فروش ممکن است با سرعت بیشتری تغییر کند و سیگنال‌های اشتباه صادر نماید. در چنین شرایطی، کارایی این شاخص به‌عنوان یک ابزار خلاف‌گرایانه کاهش می‌یابد، زیرا الگوهای رفتاری رایج سرمایه‌گذاران دچار اختلال می‌شود.
• بستر بازار: تفسیر نسبت اختیار خرید به فروش همواره باید با در نظر گرفتن شرایط کلی بازار، رویدادهای خبری و عوامل مرتبط دیگر انجام شود. به‌عنوان مثال، نزدیک شدن به تاریخ سررسید قراردادهای اختیار معامله اغلب موجب افزایش چشمگیر حجم معاملات می‌شود که می‌تواند باعث ایجاد اختلال‌های کوتاه‌مدت در این نسبت گردد.

شاخص‌های سنجش احساسات بازار

نسبت اختیار خرید به فروش (Put-Call Ratio) مناسب چه عددی است؟

به‌طور کلی، عدد 0.70 به‌عنوان میانگین این نسبت در نظر گرفته می‌شود و مبنای قضاوت بسیاری از تحلیلگران است. با این حال، برخی قواعد کلی وجود دارد؛ برای مثال، نسبت بالای 1.50 یا پایین‌تر از 0.20 معمولاً به‌عنوان نشانه‌ای از شرایط غیرعادی تعبیر می‌شوند. معامله‌گران حرفه‌ای اغلب روند تاریخی نسبت اختیار خرید به فروش یک دارایی یا شاخص خاص را بررسی می‌کنند تا سطح‌های افراطی را شناسایی کنند.

توجه ویژه به مقادیر غیرمعمول (Outlier) می‌تواند نشان دهد که این شاخص در محدوده‌ای بحرانی قرار دارد و شاید فرصت معاملاتی مناسبی فراهم شده باشد.

جمع‌بندی

نسبت اختیار خرید به فروش ابزاری قدرتمند برای ارزیابی دیدگاه بازار نسبت به یک سهم یا شاخص خاص است. نسبت‌های پایین مانند 0.2 تا 0.3 معمولاً حاکی از خوش‌بینی شدید سرمایه‌گذاران (Bullish) هستند، در حالی که مقادیر بالاتر از 1.2 نشان‌دهنده بدبینی شدید (Bearish) و احتمال بازگشت روند می‌باشند.

این شاخص را می‌توان به‌عنوان معیاری دقیق از احساسات و موقعیت‌گیری بازار در نظر گرفت. معامله‌گران خلاف‌گرا از این داده‌ها برای ورود به معاملات بهره می‌گیرند، در حالی که سرمایه‌گذاران بلندمدت از سطح‌های افراطی آن برای کاهش یا افزایش موقعیت‌های موجود استفاده می‌کنند. بررسی روند تاریخی نسبت اختیار خرید به فروش یک دارایی خاص می‌تواند نقاطی را مشخص کند که احساسات به اوج یا فرود شدید رسیده و در نتیجه احتمال بازگشت روند افزایش یافته است.

راستی! برای دریافت مطالب جدید در کانال تلگرام یا پیج اینستاگرام سورس باران عضو شوید.