دستور شرطی if…else در برنامه نویسی پایتون

 دستور شرطی if…else در برنامه نویسی پایتون

در این درس از مجموعه آموزش برنامه نویسی سایت سورس باران، شما می آموزید که با استفاده از اشکال مختلف دستور شرطی if…else در برنامه نویسی پایتون تصمیم گیری کنید.

پیشنهاد ویژه : پکیج آموزش پایتون مختص بازار کار

دستور شرطی if…else در پایتون چیست؟

تصمیم گیری زمانی الزامی است که بخواهیم کدی را بنویسید و اجرا کنید که فقط در یک شرط خاص صادق باشد.

از دستورات شرطی if… elif… else برای تصمیم گیری در پایتون استفاده می شود.

دستور شرطی if در پایتون

if test expression:
    statement(s)

در اینجا، برنامه عبارت تست را ارزیابی می کند و فقط در صورت True بودن عبارت، دستور (ها) را اجرا می کند.

اگر نتیجه آزمون False باشد، دستور (ها) اجرا نمی شود.

در پایتون، متن دستور شرطی if با فرورفتگی نشان داده می شود. بدن با یک تورفتگی شروع می شود و اولین خط غیرمجاز پایان را نشان می دهد.

پایتون مقادیر غیر صفر را به عنوان True تفسیر می کند. هیچکدام و ۰ به False تعبیر می شوند.

فلوچارت دستور شرطی if در پایتون

مثال: دستور شرطی if در پایتون

# If the number is positive, we print an appropriate message

num = 3
if num > 0:
    print(num, "is a positive number.")
print("This is always printed.")

num = -1
if num > 0:
    print(num, "is a positive number.")
print("This is also always printed.")

خروجی کد به شکل زیر می باشد؛

۳ is a positive number
This is always printed
This is also always printed.

در مثال بالا، num> 0 عبارت آزمون (test expression) است.

بدنه ی if تنها درصورتی اجرا می شود که این به True ارزیابی شود.

وقتی متغیر num برابر با ۳ باشد، عبارت آزمون True است و دستورات داخل بدنه if اجرا می شوند.

اگر متغیر num برابر با ۱ باشد، عبارت تست False است و عبارات داخل بدنه if حذف شوند.

دستور print () خارج از بلاک if است (unindented). از این رو، صرف نظر از عبارت آزمون اجرا می شود.

دستور شرطی if…else پایتون

نحو دستور شرطی if…else دز پایتون

if test expression:
    Body of if
else:
    Body of else

دستور شرطی if..else بیان آزمون را ارزیابی می کند و اگر فقط عبارت آزمون True باشد، بدنه را اجرا می کند.

اگر شرط False باشد، بدنه else اجرا می شود. برای تفکیک بلوک ها از تورفتگی استفاده می شود.

فلوچارت دستور شرطی if…else دز پایتون

مثال: دستور شرطی if…else دز پایتون

# Program checks if the number is positive or negative
# And displays an appropriate message

num = 3

# Try these two variations as well. 
# num = -5
# num = 0

if num >= 0:
    print("Positive or Zero")
else:
    print("Negative number")

خروجی

Positive or Zero

در مثال بالا ، هنگامی که num برابر ۳ است ، عبارت تست True است و بدنه if اجرا می شود و بدنه else حذف می شود.

اگر num برابر با -۵ باشد، عبارت تست False است و بدنه else اجرا می شود و بدنه if حذف می شود.

اگر num برابر با ۰ باشد ، عبارت تست True است و متن اگر اجرا شده و بدنه else حذف می شود.

دستور شرطی if…elif…else در پایتون

نحو دستور شرطی if…elif…else در پایتون

if test expression:
    Body of if
elif test expression:
    Body of elif
else: 
    Body of else

elif کوتاه شده عبارت else if می باشد. به ما امکان می دهد چندین عبارت را بررسی کنیم.

اگر شرط if نادرست (False) باشد ، وضعیت بلاک elif  را بررسی می کند.

اگر همه شرایط False باشد ، بدنه else اجرا می شود.

فقط یک بلوک از بین چندین بلوک if … elif … else با توجه به شرایط اجرا می شود.

بلوک if فقط می تواند یک بلوک else داشته باشد. اما می تواند چندین بلوک elif داشته باشد.

فلوچارت دستور شرطی if…elif…else در پایتون

مثال: دستور شرطی if…elif…else در پایتون

'''In this program, 
we check if the number is positive or
negative or zero and 
display an appropriate message'''

num = 3.4

# Try these two variations as well:
# num = 0
# num = -4.5

if num > 0:
    print("Positive number")
elif num == 0:
    print("Zero")
else:
    print("Negative number")

هنگامی که متغیر num مثبت است، عدد مثبت چاپ می شود.

اگر num برابر ۰ باشد، صفر چاپ می شود.

اگر num منفی باشد، شماره منفی چاپ می شود.

دستورات if تو در تو در پایتون

ما می توانیم یک  دستور if … elif … else در داخل دستور دیگری if … elif … else  داشته باشیم. به این کد ها در برنامه نویسی کدهای تو در تومی گویند.

هر تعداد از این دستورات را می توان درون یکدیگر قرار داد. تورفتگی تنها راه برای تشخیص تو در تو بودن است. ممکن است گیج کننده باشند، بنابراین باید اجتناب شود، مگر اینکه لازم باشد.

مثال: دستورات if تو در تو در پایتون

'''In this program, we input a number
check if the number is positive or
negative or zero and display
an appropriate message
This time we use nested if statement'''

num = float(input("Enter a number: "))
if num >= 0:
    if num == 0:
        print("Zero")
    else:
        print("Positive number")
else:
    print("Negative number")

خروجی ۱

Enter a number: 5
Positive number

خروجی ۲

Enter a number: -1
Negative number

خروجی ۳

Enter a number: 0
Zero

منبع.

لیست جلسات قبل آموزش برنامه نویسی پایتون

1. آموزش نصب و اجرای برنامه نویسی پایتون
2. کلیدواژه ها و شناسه های برنامه نویسی پایتون
3. دستورات، تورفتگی ها و کامنت ها در برنامه نویسی پایتون
4. متغیرها، ثابت ها و لیترال ها در برنامه نویسی پایتون 
5. انواع داده ها در برنامه نویسی پایتون
6. تبدیل نوع در برنامه نویسی پایتون
7. ورودی، خروجی و وارد کردن در برنامه نویسی پایتون
8. عملگرها در برنامه نویسی پایتون
9. نام و دامنه در برنامه نویسی پایتون